THE WILD BUNCH – Η άγρια συμμορία 1969 (Sam Peckinpah):

Ένα αριστουργηματικό γουέστερν, απ’ τις σημαντικότερες ταινίες όλων των εποχών. Μια παρέα έξι παρανόμων σχεδιάζει να ληστέψει τραίνο του αμερικάνικου στρατού στην πόλη του Σαν Ραφαέλ, στο νότιο Τέξας, στα σύνορα με το Μεξικό το 1913. Πριν αντιληφθούν την παγίδα που τους έχουν στήσει, θα βρεθούν αντιμέτωποι με μια συμμορία κυνηγών κεφαλών, τον Μεξικάνικο στρατό και τους αντάρτες της Επανάστασης. Οι σκηνές της βίας είναι χορογραφημένες ως ένα μακάβριο μπαλέτο θανάτου. Η δουλειά στο μοντάζ είναι εκπληκτική ειδικά στις σεκάνς της αρχής και του τέλους, πολλοί μάλιστα την συγκρίνουν με αυτή του Eisenstein στο κλασικό «Θωρηκτό Ποτέμκιν» (η κινηματογράφηση του θανάτου σε αργή κίνηση, συγκρινόμενη με τη σφαγή στα σκαλιά της Οδησσού). Η «αισθητική της βίας», που έμελλε να γίνει στάμπα στον Peckinpah (π.χ. αργή κίνηση μετά το χτύπημα μιας σφαίρας), αποδόθηκε σαν αγάπη του σκηνοθέτη για τη βία, αν και τελικά αυτό που φαίνεται ότι επιδιώκει, τουλάχιστον εδώ, είναι να δείξει τι ακριβώς σημαίνει να πεθαίνεις και να σκοτώνεις. Η απόλαυση του δολοφόνου, τα τελευταία δευτερόλεπτα αγωνίας του θύματος. Το κυριότερο όμως, με αυτό το απαισιόδοξο φιλμ, είναι ότι δε σηματοδοτεί μόνο μια νέα, σκοτεινή εποχή για το γουέστερν, αλλά προμηνύει και το θάνατο του «αμερικάνικου ονείρου», κάτι που θα γίνει έντονα αισθητό στις περισσότερες ταινίες της αμέσως επόμενης δεκαετίας. Μια υπέροχη εποποιία για το τέλος των μύθων, του ρομαντισμού και την αποφασιστικότητα μιας χούφτας ανθρώπων να ανταλλάξουν μια διόλου έντιμη ζωή, με ένα ηρωικό, αξέχαστο θάνατο (η σκηνή όπου οι τέσσερις φίλοι βαδίζουν εναντίον ολόκληρου του στρατού του στρατηγού Μαπάτσε, ξέροντας ότι θα πεθάνουν, παραμένει αξέχαστη και συγκλονιστική). Όσο αμοραλιστικός κι αν δείχνει ο βίαιος κόσμος της ταινίας, είναι συνάμα ένα οχυρό απεγνωσμένου ύστατου ηρωισμού και τιμής, λέξεις άγνωστες για την Αμερική των τελών του '60, όπως υπονοεί ο Peckinpah, ο οποίος παραμένει ένας από τους πιο αμφιλεγόμενους, περίπλοκους, ιδιόρρυθμους μα ταυτόχρονα χαρισματικούς και ευφυείς σκηνοθέτες που έχει αναδείξει ποτέ το Hollywood. Ο ίδιος, αντιδραστικός και αντισυμβατικός στην προσωπική του ζωή, ποτέ δεν έκρυψε την υποσυνείδητη ταύτισή του με τους χαρακτήρες που έστηνε μπροστά στην κάμερα, αποδίδοντάς τους εκτός από στοιχεία του εαυτού του και μια ιερή εκτίμησή στις αξίες μιας αγνής και αντρίκειας –στον πυρήνα της- εποχής. Η Άγρια Συμμορία στάθηκε στο πέρασμα του χρόνου η αντιπροσωπευτικότερη αντανάκλαση αυτής της μυσταγωγικής προσήλωσης. Θεωρούμενο πλέον ως ακρογωνιαίος λίθος της καριέρας του, κατόρθωσε να εκτρέψει τον ρου της ιστορίας των γουέστερν, αφ’ ενός εισάγοντας ως επαναστατικό στοιχείο την γραφική απεικόνιση της βίας, αφ’ ετέρου ξεφεύγοντας από το στερεότυπο των «καλών / κακών» με τους ήρωες –καταραμένους πορευτές μιας προδιαγεγραμμένης μοίρας- να στέκονται κάπου στο μέσο. Ένα western που αψηφά όλα τα κλισέ και τα δεδομένα του είδους. Πρωτοποριακό.