LA GRANDE ILLUSION – Η μεγάλη χίμαιρα 1937 (Jean Renoir):

Μαζί με τον «Κανόνα του παιχνιδιού» η καλύτερη ταινία του Renoir, του δεύτερου γιου του μεγάλου Γάλλου ιμπρεσιονιστή ζωγράφου. Ο τίτλος αναφέρεται στη χιμαιρική ελπίδα που αναπτύχθηκε στην διάρκεια του πολέμου, πως είναι δυνατόν να σπάσουν οι ταξικοί φραγμοί και να αναπτυχθεί μια συντροφικότητα μεταξύ των ανθρώπων, πάνω από τάξεις και φύλα. Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το αεροπλάνο του λοχαγού de Boeldieu (Pierre Fresnay) και του υπολοχαγού Maréchal (Jean Gabin) καταρρίπτεται από τον Γερμανό αξιωματικό von Rauffenstein (Erich von Stroheim). Οδηγούνται σ’ ένα στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου, όπου μαζί με μια παρέα συμπατριωτών τους, οργανώνουν την απόδραση. Όμως, λίγο πριν την υλοποίηση του σχεδίου, μεταφέρονται σε μία φυλακή-κάστρο, υπό τη διοίκηση του von Rauffenstein, ενώ μία σχέση σεβασμού και εκτίμησης συνδέει τους αριστοκρατικής προέλευσης von Rauffenstein και de Boeldieu. Γεμάτο από εικόνες με νοήματα - το καρέ ενός παραθύρου του στρατοπέδου, που αντιπροσωπεύει την αίσθηση του «μέσα» (προσαρμογή) και του «έξω» (απόρριψη), ο νάρθηκας λαιμού του von Rauffenstein που τον κάνει επίσης αιχμάλωτο - το φιλμ είναι μια ουμανιστική καταδίκη του πολέμου και μια απαράμιλλη κριτική των λαθών που διατηρούν την κοινωνία μας. Ο ειρηνιστής σκηνοθέτης συνεχίζει να διηγείται τη λεγόμενη μαγεία της πραγματικότητας, ήδη παρούσα στο Έγκλημα του Κυρίου Λανζ. Και αυτή τη φορά, η προσοχή είναι στραμμένη στους χαρακτήρες, στον ανθρώπινο παράγοντα και στην Renoir θεώρηση της κοινωνίας. Με πολύπλοκο σενάριο, προσεγμένους διαλόγους, απρόβλεπτο χιούμορ, κλειστοφοβική φωτογραφία και έξοχες ερμηνείες, ο Renoir, ο σπουδαιότερος εκπρόσωπος του «Ποιητικού Ρεαλισμού» μαζί με τον Rene Clair, κάνει πράξη αυτό που πίστευε ακράδαντα, ότι ο κινηματογράφος είναι κάτι παραπάνω από μια κονσερβοποιημένη θεατρική παράσταση (όπως πίστευαν οι νατουραλιστές) και προσπαθεί να εκμεταλλευτεί όλες τις δικές του καλλιτεχνικές αξίες και δυνατότητες. Η εκπληκτική οργάνωση της εικόνας, η λεπτή ειρωνεία, η κοινωνική ανάλυση, τα μεγάλα κυκλικά τράβελινγκ που διερευνούν εξαντλητικά το χώρο, και οι διπλές εστιάσεις που εναλλάσσουν σε βάθος πεδίου τους χαρακτήρες και τις αντιδράσεις τους είναι μερικά από τα στοιχεία που χαρακτήρισαν την ταινία αλλά και γενικότερα το έργο του μεγάλου δημιουργού. Ενώ το σενάριο του Charles Spaak είναι ευφυέστατο, με ολοκληρωμένους χαρακτήρες και στέρεα δομή. Ένα απ’ τα μεγαλύτερα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου.