BERLIN ALEXANDERPLATZ – 1980 (Rainer Werner Fassbinder):

Το Berlin Alexanderplatz (TV) γυρίστηκε με τη χρήση μιας κάμερας 16mm, κατά την διάρκεια της διετίας 1979-80, αναλύθηκε σε 13 μέρη συνολικής διάρκειας 931 λεπτών και είναι το αποκορύφωμα της δουλειάς του κορυφαίου σκηνοθέτη της μεταπολεμικής Γερμανίας. Είναι ένας φόρος τιμής στο βιβλίο του Albert Doblin που στάθηκε έμπνευση ζωής για τον μεγάλο Γερμανό δημιουργό. Ο Φρανζ Μπίμπερκοφ βγαίνει από τη φυλακή του Τέγκελ μετά από 4 χρόνια, όπου είχε καταδικαστεί για κάποια δολοφονία. Ένας χαρακτήρας τρυφερός, ευγενικός με καλούς τρόπους, αλλά ταυτόχρονα σκληρός, βάναυσος και τραχύς. Περιπλανιέται στο Βερολίνο του 1920 χωρίς δουλειά, χωρίς σκοπό και προοπτική. Εκείνο που τον κρατά σε κίνηση είναι η πίστη ότι οι ανθρώπινες υπάρξεις είναι τελικά καλές, άσχετα με το πόσο διεφθαρμένες μπορεί να μοιάζουν φαινομενικά. Αποφασισμένος να αρχίσει μια καινούργια ζωή υπολογίζει στη συμπαράσταση κάποιων δικών του ανθρώπων. Όμως στην ουσία κανείς δεν μπορεί να τον βοηθήσει. Η Εύα η πρώην ερωμένη του, που τώρα δουλεύει σαν πόρνη πολυτελείας, ο προσγειωμένος πανδοχέας και η γυναίκα του, δεν μπορούν να του βρουν δουλειά. Νοιώθει ξοφλημένος άχρηστος και μισητός. Σέρνεται, εξευτελίζεται, μεθάει. Λίγες βδομάδες αργότερα, θα σηκωθεί και θα τινάξει τη σκόνη από πάνω του. Θα συναντήσει τον Ρέινχολτ, έναν γοητευτικό, μυστηριώδη τύπο, σωματέμπορα, προαγωγό, δολοφόνο, που μπορεί να είναι και ο ίδιος ο διάβολος... Δέσμιος της μαγικής γοητείας του Ρέινχολντ, είναι έτοιμος να τον εμπιστευθεί απόλυτα έστω και αν αυτό σημαίνει ότι θα ξεφύγει και πάλι από το νόμο. Τα πράγματα όμως δεν πάνε καλά, ο Φραντζ θα χάσει το χέρι του αλλά και τη φιλία του Ρέινχολτ. Αλλά τότε θα του συμβεί κάτι πραγματικά σπουδαίο. Η γλυκιά, ευγενική Μίζε που βρίσκεται στο δρόμο για χάρη του. Όμως Ο Ρέϊνχολντ ενεδρεύει στο σκοτάδι. Σκοτώνει τη Μίζε, και ο Φράντζ, έχει χάσει τώρα το μόνο πράγμα που τον κρατούσε στη ζωή. Ο ιδιόμορφος δημιουργός μέσα από τις σελίδες του μυθιστορήματος κατόρθωσε να οικοδομήσει το εικαστικά και νοηματικά πλουσιότερο μελόδραμα του, την πιο άρτια σπουδή του πάνω στο ανολοκλήρωτο της ανθρώπινης φύσης, στους σκληρούς μηχανισμούς ενός νεότευκτου κράτους πρόνοιας και στην αδυναμία κοινωνικής προσαρμογής. Η επική αυτή δημιουργία, συνολικής διάρκειας 16 ωρών, σηματοδοτεί μια από τις σπάνιες εκείνες περιπτώσεις που η τηλεόραση συναγωνίζεται την 7η τέχνη στο μεγαλείο των εκφραστικών της μέσων και αποτελεί σταθμό στη ζωή και το έργο του Fassbinder. Η σειρά είναι ένα μωσαϊκό χαρακτήρων και ιστοριών βγαλμένων από τον υπόκοσμο του Βερολίνου στην ταραχώδη εποχή του μεσοπολέμου. Στο επίκεντρο της πολυεπίπεδης αυτής ξενάγησης βρίσκεται φυσικά ο Μπίμπερκοφ, ένας τυπικός φασμπιντερικός αντι-ήρωας που αγωνίζεται μάταια να βρει το δρόμο του μέσα στην σκοτοδίνη μιας κοινωνίας που βαδίζει σταθερά προς το ναζισμό. Σκοτεινός, σκληρός και βαθύτατα μελοδραματικός, ο Fassbinder χτίζει το πορτρέτο ενός κλειστοφοβικού και καταπιεστικού κοινωνικού συνόλου που οδηγεί με ακρίβεια τα μέλη του στην εκμετάλλευση και συντριβή όλων αυτών που αγαπούν. Οι χαρακτήρες του είναι περιχαρακωμένοι από τις πιέσεις της κοινωνίας, στρέφονται στην αυτοκαταστροφή και τη βία σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να υπάρξουν. Στο «Berlin Alexanderplatz» μπορούμε να αναγνωρίσουμε το αριστουργηματικό επιστέγασμα της πορείας του σημαντικότερου εκφραστή του Νέου Γερμανικού Κινηματογραφικού ρεύματος. Η ανθρώπινη παρακμή, ο πόνος και η αδυναμία έκφρασης των συναισθημάτων, είναι η καρδιά αυτού του φασμπιντερικού μελοδράματος. Ο Fassbinder, δυστυχώς πέθανε σε ηλικία μόλις 37 χρονών, αλλά στα 16 χρόνια δημιουργίας του πρόλαβε να γυρίσει 44 ταινίες με τις οποίες κληροδότησε τον παγκόσμιο κινηματογράφο.